'Wizard' ydi'r ffa ges i y tro 'ma, ac maen nhw'n cael eu disgrifio fel 'field beans' yn hytrach na 'broad beans'.
Mi brynis i'r hadau gan gwmni o Dreftraeth, Sir Benfro (cwmni sy'n ardderchog ymhob ystyr, heblaw am fethu gwneud unrhyw ddefnydd o'r Gymraeg), ac hyd yma, mae'r wizard yn curo bob hedyn arall ges i erioed.
Bob blwyddyn, daw pods mawr tew ar y ffa melyn acw, a’r
rheiny bron yn wag, efo dim ond dwy neu dair o ffa mewn gwagle mawr gwastraffus.
Mae pods eleni yn dipyn llai: llai o hyd, a llai o drwch.
Ond y gwahaniaeth pwysig ydi nad oes unrhyw egni wedi mynd i gynhyrchu pods
mawr gwag. Does dim biomass yn ofer. Mae pwysau’r ffa cymaint mwy mewn
cymhariaeth â phwysau’r pod sy’n mynd i’r twmpath compost.
Hyd yma, mae'r rhai 'da ni wedi'u bwyta, wedi bod yn hyfryd, efo crwyn tenau, sydd ddim angen y strach o'u tynnu. Bydd digon eleni -am y tro cyntaf erioed- i rannu rhywfaint, ac i rewi llwyth hefyd gobeithio.
Dwi wedi dechrau codi moron hefyd. Ches i erioed lawer o
hwyl ar dyfu moron hir, felly mi ges i hadau moron cwta eleni, ac mae ‘na fyd o
wahaniaeth yng nghanlyniadau’r rhain hefyd. Mae’r moron yn dew a glân a melys. Wfft i lysiau mawr a hir o hyn allan!
Mae’r rheithgor yn dal i gnoi cil ar ganlyniadau’r betys
gwyn a’r ffenel, ac mae’n rhy fuan i chwilio am gloron dan yr oca. ‘Mynadd pia
hi...
[Dyfynnu: "Annwyl wlad mam a thad, os nad yw hi'n fawr mae hi'n ddigon, i lenwi, i lenwi fy nghalon!" Cymru Fach. Elfed, 1920au]