‘Pwy ni chwardd pan fo hardd haf?’

Rhan o golofn olygyddol rhifyn Gorffennaf-Awst Llafar Bro, papur misol cylch Stiniog 

Hmm, tybed oedd yr hafau yn fwy dibynadwy o braf yn nyddiau Dafydd ap Gwilym? Roeddwn yn gofyn ar ddechrau’r golofn olygyddol union flwyddyn yn ôl, os oes pwrpas cwyno am y tywydd? A dyma fi eto -a’r niwl at y drws cefn- yn croesi bysedd y cawn ni ‘hardd haf’ eleni.

Mi ges i eiliad gwan ryw dro dros y gaeaf a chymryd rhandir ar safle’r Gors Fach wrth droed hen ysgol Glan’pwll, ac roedd y sgwaryn o dir ges i yn wlyb doman a’r pridd fel pwdin dan draed. Fel petai hen gynefin y safle yn gwrthod gollwng gafael; er gwaetha’r miloedd tunelli o lechi a roddwyd yno wrth dirlunio tomen Glan-y-don yn y saithdegau. Er gwaetha’r cannoedd o dunnelli o dywod roddwyd yno ar ôl clirio prom y Bermo ar ôl storm tua dechrau’r mileniwm. 

Ac er gwaethaf degawdau o dyfiant helyg a rhododendron a drain a mieri... Mae’r lle dal fel cors pan mae’n bwrw glaw!

Serch hynny mae ambell un o’r lleiniau yn werth eu gweld, ac mi wnaf innau fy ngorau i dyfu ychydig o gyrins duon, gwsberins, a rhiwbob, os gawn ni ychydig o ddyddiau sych i balu!

Ar ddechrau penwythnos y golygu, mi wnes i ddianc oddi wrth y cyfrifiadur am awran neu ddwy ac ymweld â Pherllan Gymunedol Pant yr Ynn am y tro cyntaf. Pob clod i’r Cynghorwyr Tref, roedd yn agoriad llygad; mae yna waith caled a llafur cariad wedi mynd i’r datblygiad. Ges i sgwrs ddifyr efo Medwyn oedd yno’n cynnal a chadw, ac eistedd ar un o’r feinciau wedyn i ymlacio yn swn y nant. 

O fanno, mi es i draw i Ardd Fywyd Gwyllt Gymunedol Tanygrisiau, ger Bont Tŷ’n Ddôl, a mwynhau hanner awr yn crwydro ac edymygu gweledigaeth arbennig criw Y Dref Werdd a’u gwirfoddolwyr diwyd yn fanno hefyd.

Mae galwadau am gymorth i ddatblygu gardd ffrwythau gymunedol yn ardal Tabernacl, ac mae'r Ardd Lysiau Gymunedol Maes y Plas yn ffynnu. Gwyddwn wrth gwrs am Erddi Seren, tu ôl i Fryn Llywelyn yn y Llan. Rhowch y rhain efo’r gwelyau blodau lliwgar ym mharc y Blaenau; perllan fach y Ganolfan Gymdeithasol; coed ffrwythau Cae Bryn Coed, Llan; perllan gymunedol Plas Tanybwlch (dwi’n siwr fod eraill nad wyf yn eu cofio yn fy mrys i gael Llafar Bro i’w wely) -mae yna gyfoeth o erddi cyhoeddus yma.

Os fedr Dolwyddelan gynnal diwrnod ‘Gerddi Agored’ llwyddiannus, mi fysa Bro Stiniog yn medru efelychu hynny, dwi’n sicr. Rhywbeth i’w ystyried ar gyfer Gŵyl y Glaw y flwyddyn nesa’ efallai? Ac er cwyno am y glaw, fysa’n gerddi ni ddim hanner mor wyrdd a gwych hebddo!