Tyfu eirin ar y mynydd

Ar ôl cadarnhau y llynedd fod y goeden eirin Ddynbych ddim yn hunan-ffrwythlon 700 troedfedd uwchben lefel y môr, mi brynais goeden eirin arall dros y gaeaf.

Mae'n rhaid fy mod i'n mwynhau cosbi fy hun, neu'n wirion neu rywbeth, oherwydd yn hytrach na phrynu coeden eirin hawdd a dibynadwy -victoria, er enghraifft- dwi wedi prynu eirinen werdd; greengage. (Dwi wrth fy modd efo eirin gwyrdd, ac yn prynu fesul tunnell ar yr achlysuron prin y gwelai nhw ar werth mewn siop neu farchnad).   Reine Claude Vraie ydi enw hon, ar foncyff lled-fychan, semi-dwarf, a dwi wedi ei phlannu hi mewn pot mawr oherwydd diffyg lle yn y ddaear yma. Ffrwyth ardaloedd deheuol cynnes ydi eirin gwyrdd mewn gwirionedd, felly dwi ddim yn siwr be' i'w ddisgwyl!

Beth bynnag, ar ôl mwynhau tair wythnos o dywydd braf a chynnes ym mis Mawrth eleni, mae'r Ddinbych wedi cael ei themptio i flodeuo yn fuan, ac erbyn heddiw mae mwy o flodau arni na welais i erioed o'r blaen.

Blodau ac eira ar ganghennau'r Eirinen Ddinbych. Diwrnod olaf Mawrth 2022

Haul llwynog oedd o, ac wrth gwrs, mae'r tywydd wedi troi yn wlyb ac oer fel oedd y blodau yn agor. Typical! Cyn hynny, cafwyd tair wythnos o brysurdeb cacwn a gwenyn a phryfaid yn yr ardd, ond mwya' sydyn, mae'r peillwyr wedi diflannu ar yr union adeg yr oedd eu hangen! Amseru gwael.

Mae'r eirinen werdd yn blodeuo rwan hefyd, yn ei gwanwyn cynta' hi yma, sy'n rhoi hyder i mi y daw hon yn gymar peillio da i'r Ddinbych, ond pryder hefyd ei bod hithau'n blodeuo'n rhy gynnar o lawer i fyny'n fan hyn, ar ochr y mynydd!

Blodau eirin gwyrdd, yn y glaw

 

Er mwyn profi'r angen am groes beillio y llynedd, roeddwn i wedi torri cangen flodeuog oddi ar goeden damson sy'n tyfu'n wyllt rai milltiroedd i ffwrdd, a'i rhoi mewn jwg o ddŵr o dan ganghennau'r Ddinbych. 

Bu hynny'n llwyddiant, fel dwi wedi adrodd mewn dau bost ym mis Awst llynedd, ac felly, i geisio manteiso ar y berthynas honno bob blwyddyn, mi godais ddarn o dyfiant oedd yn codi o wreiddyn y goeden wyllt dros y gaeaf, a'i dyfu ymlaen mewn pot yn yr ardd.

Does yna ddim golwg o flagur blodau ar y damson hyd yma, ond sucker gwyllt oedd honno, ac mae hi'n buddsoddi ei hegni i wneud gwreiddiau newydd eleni gobeithio.

 

Ond gyda lwc, mi fydd tair coeden eirin yma yn y blynyddoedd i ddod, a'r rheiny -gobeithio- yn peillio eu gilydd i roi cnydau o eirin mawr Dinbych; eirin bach gwyrdd; a damsons. Daliwn i gredu!