'Nôl i Lanarthne

Fel hen ystrydeb, dwi'n teimlo 'chydig bach fel gyrrwr tacsi y dyddia' yma. Ond mae 'na fanteision weithia'.

Wrth i'r Arlunydd orffen ei blwyddyn gynta yng Nghaerdydd, roedd rhaid i rywun fynd i lawr i'w nôl hi, a chario llond car o sgidia', clustoga', a brwshys paent adra. Felly, er nad ydi Llanarthne nunlla agos i'r A470, mi es i i'r Ardd Fotaneg Genedlaethol 'ar y ffordd' i lawr.

Dwi wedi bod yn feirniadol o'r Ardd yn y gorffennol, yn bennaf am eu diffyg parch i iaith Shir Gâr a Chymru. Erbyn hyn, mae'r wefan, fwy neu lai, yn ddwyieithog (ond ddim yn berffaith o bell ffordd), a phrif weithredwr newydd yn ei le, yn gaddo denu mwy o bobl leol ac ymwelwyr o Gymru.

Ac mae digon o angen hynny. Roedd y lle yn wag!

Biti 'mod i ar ben fy hun, ond mi ges i ddiwrnod wrth fy modd yno, yn crwydro dow-dow.

Doedd y camera ddim gen i ar y diwrnod, 'mond y ffôn, felly ches i ddim lluniau da o blanhigion.

Yr ardd gerrig ydi fo hoff ran i o'r gerddi.

Dwi isio i'r Ardd Fotaneg Genedlaethol lwyddo. Mae cenedl aeddfed angen pob math o sefydliadau. Ac mae sefydliadau angen cefnogwyr. Felly dwi wedi ymaelodi. Ond bydd yn rhaid i'r lle gadw'n berthnasol i Gymro bach cyffredin fel fi.

Ew, dwi isio gardd furiog! Ga'i un Dolig plîs Mrs Wilias? Oherwydd mae'n hawdd iawn i ymweliad â gardd furiog rhywun arall dorri calon garddwr drama fel fi, efo coed tomatos a phys pêr a ffa ac ati sy'n pathetig o fach a tua mis ar ei hôl hi mewn cymhariaeth!

Peth mawr 'di cenfigen 'de...

Tua tair awr ydi'r daith o Stiniog i Lanarthne, felly go brin y caf fynd yn rheolaidd, ond dwi'n sicr yn edrych ymlaen i fynd eto.

Rwan ta, be o'n i ar ganol ei wneud? O ia, nôl y ferch o Gaerdydd...

Crwydro- lawr yn y ddinas

Trip arall i Gaerdydd ddoe. Danfon yr hynaf 'nôl i'r brifysgol ar ôl mis o gael ei bwydo adra!

Torri'r siwrna trwy biciad i Abaty Cwm Hir, a dod o'na yn fwd a cachu defaid i gyd. 'Does dim uffar o beryg bysa safle sy'n bwysig i'r Saeson mewn cyflwr mor druenus. Ma' isio 'mynadd efo Cadw.
Dod o'na hefyd yn pendroni pryd fues i ddwytha...

Mis Mawrth 1989! Efo Jôs Mawr, Dei Mur, Prysor, a Ffredo, ar y ffordd adra o benwythnos rygbi yn y brifddinas.

Cyfnod cyffrous o fynd mewn criw yn achlysurol i wylio rygbi; dro arall i rali Cilmeri, ac i gigs ac yn y blaen.

Mynd tro cynta i'r ddinas tua 1986 dwi'n meddwl efo addewid o fynd i gig yn rhywle egsotig o'r enw Clwb Ifor Bach, a chyri ganol nos.

Gwylio'r rygbi mewn tafarn. Wedyn mynd ar goll. Dim syniad pam. Na sut. Tydi'r cof ddim wedi cadw manylion felly. Colli pawb, wedyn crwydro am oes heb nabod neb na nunlla. Esu: lle di-gysur ydi dinas ddiarth os ti ar ben dy hun, ac uffar o neb yn siarad dy iaith! Petha handi ydi ffôns symudol rwan 'de.

Ffeindis i'r 'ogia tua dau y bore mewn lle burgers os dwi'n cofio'n iawn. Diolch byth, achos doedd gen i ddim clem sut i ffeindio'n ffordd 'nôl at y tŷ lle oedden ni'n crashio ar hen three-piece-suite.

O'n i ddim ar frys i fynd 'nôl i'r brifddinas wedyn.

Ond da ydi'r ymenydd am faddau pethau annifyr, oherwydd yn ôl mae pawb yn mynd yn'de. Flynyddoedd wedyn, dod i werthfawrogi llefydd fel y Square Club ar Westgate Street. Twll o glwb nos tywyll, ond yn chwarae'r gerddoriaeth indy oedd yn llenwi fy myd i ar y pryd, yn gwerthu cwrw tan 2 y bore, a ddim yn cau am oriau wedyn! Es i adra i'r gogledd ar ôl un penwythnos tua 1990, a ffeindio'r tŷ yn chwilboeth am fy mod i wedi gadael y gril ymlaen ers 48 awr...

Treulio blynyddoedd digalon hefyd yn gwylio bob gêm gartref tîm pedroed Cymru, pan oedden nhw'n boddi wrth ymyl y lan ac yn chwarae'n ddiawledig o sâl bob-yn-ail.

Gweithio bore dydd Mercher, gyrru am dair awr a hanner i gael bwyd a pheint cyn yr anthem; rhuthro i Barc yr Arfau a thynnu gwallt ein pennau am awr a hanner o beldroed difrifol; gyrru 'nôl ar ôl peint arall a chyrraedd adra tua 2 y bore, a chodi i weithio eto dydd Iau.

Brwdfrydedd ifanc. Breuddwyd Gwrach, a gwastraff amser, pres a phetrol. Ond, fyswn i ddim wedi newid hynny am bris y byd 'radag hynny.


Mae lwc y tîm peldroed cenedlaethol wedi newid erbyn hyn; ac mae Caerdydd wedi newid hefyd. Er gwell. Y Gymraeg yn fwy amlwg ym mhob man ac ar bob dim.

Sticeri stryd Caerdydd, Hydref 2015

Rhaid i mi ddeud 'mod i wrth fy modd efo'n prifddinas ni rwan. Dwi ddim yn un o'r gogs 'na sy'n swnian bod pob peth yn mynd i Gaerdydd (o fewn rheswm...). Mae'n bwysig i'n cenedl ni gael prifddinas fodern a chyffrous.

Mi fuon ni yno sawl gwaith ers i'r hynaf o gywion y nyth hedfan i'r brifysgol. Gwyn ei byd. Aethon ni gyd ati am dro hanner tymor, a phiciad allan o'r ddinas i weld Gardd Berlysiau'r Bont-faen ar ddiwrnod olaf Hydref a'r haul yn gynnes.

Lle difyr, yn sicr yn werth ymweliad arall yn yr haf. O, am gael byw yn nes at y cyhydedd!

Crwydro- Sioe Arddio Caerdydd

Cyn dechrau teimlo'r felan Nos Sul mi ges i benwythnos hir hwyliog iawn.

Mi gymris ddiwrnod o wyliau dydd Gwener i deithio i'r brifddinas i wneud cant-a-mil o bethau (wel, mae'n gwneud synnwyr i wneud cymaint a phosib yr un pryd er mwyn osgoi teithio'n rhy aml ar yr erchyll A470 tydi!).

Ymysg gorchwylion pleserus fel mynd efo Mam a Nhad i gyfarfod fy mrawd bach a'i gariad; a chyfarfod ffrind coleg i hel clecs a rhoi'r byd yn ei le dros beint, mi ges i gyfle am y tro cynta erioed i fynd i sioe arddio. Mae'r Pobydd ac eraill yn tynnu coes 'mod i wedi cyrraedd fy nghanol oed! Digon teg am wn i. Mi wnes i fwynhau'n iawn, waeth be ddwedan nhw!

Yr RHS ydi'r trefnwyr, a Sioe Caerdydd ydi'r cyntaf ar eu calendr blynyddol nhw, eleni yn nawfed tro iddyn nhw fentro'r ochr iawn i Glawdd Offa. Roedd ambell beth yn siomedig, ac oherwydd y pellter, mae'n debyg na fyddai'n mynd eto, ond dwi'n hynod falch i mi fynd y tro yma.

Be oedd yn plesio?
Gardd Wade & Nichol. Popeth wedi ei ailgylchu. Palets pren wedi eu sandio a'u paentio i greu pafiliwn, decin, cadeiriau a wal drawiadol. Medal aur haeddianol.















Tiwlip bychan o fynyddoedd Asia. Tulipa turkestanica. Blodyn bach siap seren, heb ei ddifetha gan fridio fel tiwlips eraill. Mi gafodd y feithrinfa oedd yn ei arddangos fedal arian eurog, silver-gilt.

Planhigion Alpaidd. Mae gen' i wendid am blanhigion mynydd ac roedd nifer o arddangoswyr yno. Wnes i ddim prynu planhigion, ond mi ddois i adra efo rhestr hir!

Arddangosfeydd o lysiau anarferol, a dewis da iawn o hadau prin.

Rhandir 3D

Hefyd: cystadleuaeth i ysgolion lleol i greu gardd mewn berfa; stondin gyri oedd dipyn rhatach na'r Steddfod; ac yn bwysiach na phob peth arall efallai -yr haul a'r awyr las.

Be oedd yn siomi ?
Cyn lleied o gystadlu oedd efo gerddi. Dim ond deg o erddi oedd wedi eu hysbysebu cyn y sioe, sy'n ddigon gwael, ond mewn gwirionedd, dim ond 5 gardd gyflawn oedd yno. Dau yn cael medal aur, yn cynnwys Wade/Nichol uchod, un arian ac un efydd. Dim teilyngdod ymysg y lleill!

Dyma'r ardd aur arall, ac i hon ddyfarnwyd y wobr gardd orau'r sioe, sef 'Gardd Seiri Coed Crefftus' i roi'r cyfieithiad trwsgl a geir yn y rhaglen i 'Artful Bodger's Garden', gan Ysgol Heronsbridge (Penybont-ar-ogwr) ac Anthea Guthrie.

O'n i'n hoffi elfennau ohoni, ond rargian, prin gellid ei galw'n ardd, a doedd yna fawr ddim 'cynllun' iddi.

Mae'r Ardd Fotaneg Genedlaethol yn ei chael hi gen' i eto hefyd. 
Doedden nhw heb gael amser i baratoi cynllun ar gyfer sioe Caerdydd meddai'r swyddog ar eu stondin, ond os gewch chi afael ar rifyn cyfredol eu cylchgrawn, y pennawd ar y clawr ac un o'r erthyglau tu fewn ydi 'Chelsea, dyma ni'n dod!' 
Maen nhw'n gweld gwerth mewn buddsoddi arian nawdd ac amser ac ymdrech i arddangos yn Llundain, ond ddim Caerdydd. Twt-lol.

Gwydr hanner llawn..
O bwyso a mesur, roedd mwy o bethau yno i'w canmol nag oedd i'w beirniadu, ac mi ges i ddiwrnod gwerth chweil. 
Wrth adael y maes, mi es am dro ym Mharc Bute a rhyfeddu eto mor wych ydi'r coed sydd yno, a meddwl mor lwcus ydi pobl Caerdydd i gael ardal werdd mor arbennig ynghanol y ddinas.
Croesi'r Taf wedyn ac i'r Mochyn Du ar fy mhen. Fedrai'm cwyno!  
  

Cenin Pedr Cwmni Scamp gafodd wobr Arddangosfa Orau'r Sioe. Dim ond £10 YR UN ydi bylbs yr un oren yn y canol!

Mwy o hanes y penwythnos tro nesa efallai.