Trwyn yn y cafn

Dwi wedi bod isio pwll erioed. Ar gyfer gweision neidr yn fwy na llyffaint aballu. Ond does dim lle yma. Yn sicr, dim digon o le gwastad i dyllu pwll naturiol.

Felly mi wnaethon ni greu rhyw fath o bwll, mewn cafn gwartheg o'r co-op ffarmwrs yn Llanrwst, ar ôl codi'r clo cyntaf yn 2020. 

Ew, roedd o'n edrych yn dda..!

 

 Buddsodwyd mewn pedwar planhigyn a photiau pwrpasol:

Saethlys -Sagittaria i ddarparu tyfiant sy'n codi o'r dŵr. Pwysig iawn i weision neidr.

Lili'r dŵr eddïog -Nymphoides. Dail bach ar wyneb y dŵr a blodau bach melyn.

Sgorpionllys (neu nad-fi'n-angof) -Myosotis.  Cwmwl o flodau mân, glas.

Dail croen oren -Houttuynia. Wedi prynu hwn ar ôl ymweliad â gardd yr Agroforestry Research Trust. Cafodd ei ddisgrifio fel perlysieuyn sy'n dda efo pysgod, ond sydd hefyd yn wych i leddfu clwy'r gwair. Ond da chi peidiwch a phlannu hwn yn y ddaear, gan ei fod yn achosi problemau ymledol mewn rhai amodau.

Ond buan iawn aeth pethau i'r gwellt. Planhigion yn marw. Malwod dŵr yn marw. Am ryw reswm, roedd waliau metal y cafn yn gollwng llwyth o bowdwr gwyn i'r dŵr, a hwnnw -oeddwn i'n dyfalu- yn newid ei ansawdd neu'n ei lygru. 

Erbyn mis Medi, roedd y planhigion unai wedi marw neu ddim yn iach o gwbl, ac algau afiach oedd prif nodwedd y pwll :(

Y camgymeriad wnes i mae'n debyg oedd rhoi blociau concrit yn y cafn er mwyn codi uchder rhai o'r planhigion yn y dŵr. Mae'n amlwg rwan wrth gwrs, ond ar y pryd wnes i ddim meddwl am eiliad fod y sment sydd yn y blocs yn mynd i adweithio efo'r metel, ond dyna, mae'n debyg, oedd ar fai. Hyd yn oed ar ôl gwaredu'r blociau, wnaeth pethau ddim gwella, a digon truenus yr olwg oedd y pwll trwy 2021, er inni brynu planhigion newydd, yn enwedig rhai i gynyddu'r ocsigen.

Y powdwr gwyn yn amlwg ar y waliau, ac ar wely'r cafn

Tydi'r cafnau yma ddim yn bethau rhad iawn, ond yn amlwg roedd rhaid cael un arall os oeddwn eisiau pwll o unrhyw fath yma. Felly erbyn hyn, mae'r cafn gwreiddiol wedi ei addasu a'i symud, ac yn cynnal meryswydden (medlar) a choeden glesin (quince), yn ogystal â rhosyn mynydd. Gwnaed lle iddo trwy roi'r biniau a'r bocsys ail-gylchu y tu allan i'r giât, rhywbeth y dylid fod wedi gwneud ers talwm, ac mae'r llwyfan bach yn edrych llawer gwell ers gwneud.

 

Prynwyd cafn newydd ddechrau Ebrill eleni, am £108, er mwyn rhoi cynnig arall ar greu pwll. 

 Mae o wedi llenwi ar ôl deuddydd o law.

Mi awn ni dow-dow i edrych am blanhigion wrth i'r tywydd gynhesu eto, a gawn ni weld sut hwyl gawn ni arni tro 'ma!