Mafon Gwin a blog rhif 100

Tydi mafon yr hydref ddim yn gynhyrchiol ar y rhandir eleni, ond tydi hi ddim yn ddiwedd y byd, gan fod y mwyar duon yn gwneud yn dda yn yr ardal. Mae'r Fechan a finna wedi hel digon i wneud potiad bach o jam yr wythnos d'wytha, ac mae o wedi mynd yn gyflym iawn. Cawn gyfle eto'r penwythnos nesa 'ma, os cadwith yn sych, i hel cnwd, er mwyn gwneud jeli.

Ar hyn o bryd hefyd, mae planhigyn arall sy'n tyfu'n wyllt yn lleol yn llawn ffrwythau cochion tlws; fel goleuadau bach llachar dan ganghennau coeden ddolig. A deud y gwir, dyma'r flwyddyn orau imi weld erioed yma.

Mafon gwin ydi'r ffrwyth -Rubus phoenicolasius. Japanese wineberry ydi'r enw Susnag arno. Dwi'n meddwl mae planhigion wedi denig o ardd sydd yma, neu o gynllun plannu trefol ar gyrion maes parcio neu rywbeth.. ond maen nhw'n blanhigion ymledol iawn, sy'n gwreiddio -fel eu perthynas, mwyar duon- bob tro mae cangen yn cyffwrdd y llawr.

Geiriadur yr Academi sy'n cynnig mafonen win fel enw Cymraeg, ond (er nad ydw i'n gwybod be ydi geneteg y planhigyn, Rubus ydi bob un) mae ei natur tyfu yn debycach i fwyar nag i fafon. Byddai mwyar cochion yn enw addas efallai.. ond dwi ddim yn mynd i golli cwsg dros y peth chwaith!
Bydd yn werth gwneud gwin efo nhw yn y dyfodol e'lla, ond mae nhw'n sicr yn flasus fel pwdin syml.

Gemau cochion. Dyma faint fedrwn gario mewn dwy law, cyn mynd yn ol i hel mwy!

Berwi'n ysgafn am bum munud efo 'chydig o ddwr a 'chydig o siwgwr brown meddal. Gwasgu trwy ridyll er mwyn tynnu'r hadau, a'i dywallt ar ol oeri dros iogwrt tew groegaidd.   Arbennig!
Hel digon i wneud ychydig botiau o jeli fydd y gamp rwan.

Mae'r Arlunydd wedi dathlu canlyniadau TGAU a phenblwydd ddiwedd Awst. Esgus i'r Pobydd greu campwaith o gacen eto! Ffordd dda iawn hefyd o ddathlu bod y blog wedi cyrraedd cant o ysgrifau!

"Yn olaf", fel maen nhw'n ddeud ar y newyddion... un o ffa Nain a Taid Cae Clyd wedi codi gwen!